Er doet zich een interessante tegenstelling voor in de financiering van zorghuisvesting uit rijksgelden. Kort gezegd: hoe zieker je bent, hoe hoger de huur die je kunt betalen. Ergens klinkt dat logisch. Toch wordt vaak ook voor bedlegerige mensen bedacht dat ze weinig ruimte nodig hebben. Een klein kamertje met gedeeld sanitair.
De geranium is hét symbool geworden van ouderen die de deur niet meer uitkomen. Het plantje, ook wel ooievaarsbek genoemd, gedijt uitstekend in de vensterbank. Vanaf die plek draagt het zowel bij aan het interieur als aan het uitzicht. De ooievaar bij de geboorte en de ooievaarsbek bij ouderdom decoreren twee periodes waarin de belevingswereld zich grotendeels binnenshuis afspeelt. Wanneer bewoners meer tijd in de woning doorbrengen, worden temperatuur, akoestiek en luchtkwaliteit van groter belang. Een compacte woning die prettig is in het gebruik en veel mogelijkheden biedt om naar eigen hand te zetten, kan daarbij aantrekkelijk zijn.
Contact met de gang
In sommige ouderencomplexen kom je een zogenaamde staldeur tegen: bestaand uit een boven- en onderdeur. De staldeur vormt volgens bewoners een laagdrempelige manier om ‘contact met de gang’ te houden. Door de bovenste helft van deze deur open te zetten voelde men zich minder opgesloten, terwijl men toch comfortabel in de eigen woning zat. Door de inspectie wordt deze mogelijkheid echter afgeschaft.
Zo schept een gebouw ruimtelijke condities die van invloed zijn op zowel concrete als minder tastbare behoeften. De mogelijkheid om gasten te ontvangen is hiervan een sprekend voorbeeld, dat van grote invloed is op het thuisgevoel. Niet alleen de omvang van zithoek, eettafel of balkon is daarvoor van belang, maar ook de hele route om daar te komen. Parkeren, bewegwijzering, openingsuren…
Een compacte woning met collectieve voorzieningen lijkt een rationeel verstandige optie, maar schrikt ook af. De behoefte aan enige overmaat of extra ruimte is groter zolang bewoners vitaal zijn. ‘Rationeel verstandig’ en ‘uit vrije keuze’ zijn daarbij twee sentimenten die maar zelden samengaan. Hoewel het beschikken over meerdere slaapkamers lang niet altijd noodzaak is, symboliseert het moeten inleveren van een logeer- of hobbykamer voor veel ouderen een achteruitgang.
Als we de extra financiering voor zorghuisvesting nu eens niet zouden inzetten voor specialistische apparatuur om in kleine ruimtes zorg te kunnen verlenen, maar op extra bewegingsruimte die het thuisgevoel vergroot als mensen nog vitaal zijn. Dan kunnen de geraniums nog langer in de volle grond.
Deze tekst is een bewerking van een hoofdstuk uit ‘Wonen Zonder Zorg(en)’
