De Hegewarren is een polder van ongeveer 400 hectare in het Lage Midden van Friesland. Een nieuw perspectief voor dit veenweidegebied is nodig, want de bodem zakt. Elk jaar klinkt de veenlaag weer een stukje in. Dit kan op lange termijn niet doorgaan, omdat het steeds moeilijker wordt de polder goed te beheren. Bovendien komt er CO2 vrij bij veendaling, ook dat is onwenselijk.
Wat is maatschappelijk de optimale inrichting voor de Hegewarren? Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en gemeente Smallingerland hebben er bewust voor gekozen deze vraag eerst aan de omgeving te stellen. Een team van 17 mensen in en om het gebied ontwikkelde verschillende alternatieven voor de toekomst van de polder. Open Kaart begeleidt dit co-creatieteam. De voorkeursalternatieven zijn inclusief een advies en aanbevelingen overhandigd aan de besturen van de overheden.
Ontwerpopgave
Het co-creatieteam ontwikkelt verschillende ontwerpvarianten. Het verhogen van de grondwaterstanden, belangrijk voor het stoppen van de veendaling, is daarbij een randvoorwaarde.
Voor elke variant worden zowel de kansen als de consequenties voor gebruik, natuur, recreatie en andere relevante aspecten op een rij gezet. Zo kan de politiek met de resultaten van het co-creatieteam een zorgvuldige afweging maken over de toekomst van de Hegewarren.
Projectdetails
Locatie
Hegewarren, Friesland
Opdrachtgever
Provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en gemeente Smallingerland
Periode
2020 – 2022
Type
Gebiedsontwikkeling
Projectteam
Hanneke Stenfert en Jurrian Arnold
In samenwerking met
H+N+S landschapsarchitecten en Royal HaskoningDHV
Publicaties
Gezamenlijk rekenen en tekenen
Een team van 17 betrokkenen in en rond de Hegewarren verkent gezamenlijk welke mogelijkheden er zijn. In deze groep van belanghebbenden heeft ieder zijn of haar eigen bril. De één kijkt als bewoner of ondernemer naar de Hegewarren; een ander kijkt vanuit het perspectief van omliggende gebieden. Thema’s als landbouw, economie, natuur en recreatie komen hierin samen.
Met de landschapsontwerpers van H+N+S en de expertise van Royal Haskoning DHV wordt getekend en gerekend aan de verschillende oplossingsrichtingen die op tafel komen. Zo ontdekken we stap voor stap welke (on)mogelijkheden er zijn. Open Kaart faciliteert dit co-creatieve ontwerpproces.
Inzicht in kansen en consequenties
Om de verschillende ontwerprichtingen te kunnen vergelijken, wordt er naast de kaarten ook een afwegingskader gemaakt. Hierin staan de doelstellingen die bij de opdracht zijn meegegeven, aangevuld met aspecten die het co-creatieteam belangrijk vindt. Voor elke variant is op deze manier te zien welke kansen deze biedt en welke consequenties de ontwerprichting heeft.
'Omgekeerde zienswijze'
Normaal gesproken spreek je als burger in bij de politiek, in dit proces was het andersom: politiek en bestuurders spraken in bij het co-creatieteam. Zo konden ze het team tussentijds aandachtspunten meegeven voor de uitwerking van de inrichtingsvarianten.
Met deze zienswijzen en de voorkeuren van mensen uit het gebied zijn twee voorkeursvarianten gekozen en uitgewerkt. De twee alternatieven nemen een gelijke plek in binnen het co-creatieteam, ondanks dat ze twee uitersten vertegenwoordigen. Het alternatief ‘Polderaquarel’ gaat uit van de minimale peilverhoging, waarbij het polderlandschap in stand gehouden wordt; het alternatief ‘Open en Natuurlijk’ gaat uit van de maximale peilverhoging met een transformatie naar een ander landschapstype. Ondanks deze tegenovergestelde eigenschappen is er binnen het co-creatieteam geen sprake van een grote tweedeling in waardering; bij de liefhebbers van Polderaquarel staat Open en Natuurlijk veelal op de tweede plek en vice versa.
De eindresultaten van het co-creatieproces zijn overhandigd aan de bestuurders die uiteindelijk moeten beslissen over de toekomst van de Hegewarren. Het co-creatieteam gaf daarbij de ontwerpvarianten én de afwegingen die daarbij horen mee.
Het co-creatieteam geeft de beslissers mee: kies voor een investering in kwaliteit en maatschappelijk rendement. Ook geeft het co-creatieteam aan dat ze graag in gesprek blijft met de overheden tijdens het besluitvormingsproces en de vervolguitwerking van de plannen.
Inmiddels is de variant ‘Open en Natuurlijk’ gekozen en vastgesteld.
Locatie Project
Gerelateerd aan
de Hegewarren
Projecten, nieuws en kennisartikelen gerelateerd aan de toekomstvisie Hegewarren.
Meer weten?
Mail hanneke@deopenkaart.nl
of bel 06-30281636
