Groen, groener, groenst: werk maken van het landelijk gebied

Gebiedsontwikkeling

Groen, groener, groenst. Zo luidt de titel van het Programma Landelijk Gebied dat Open Kaart voor de gemeente Voorst maakte. Het programma is gemaakt in gesprek met inwoners, agrariërs en andere belanghebbenden. Het resultaat is een gedeelde blik op de toekomst van het Voorster buitengebied, een perspectief dat alle smaken groen – van landbouw tot natuur – verbindt.

Ontwerpopgave

In gemeente Voorst, landelijk gebied tussen de steden Deventer, Apeldoorn en Zutphen, is de druk op de ruimte heel concreet voelbaar. Het platteland is dé plek waar grote maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie en de landbouwtransitie moeten plaatsvinden. Tegelijkertijd wordt naar het buitengebied gekeken voor woningbouw en de opwek van duurzame energie.

De gemeente heeft daarom behoefte aan een heldere blik op de toekomst van haar buitengebied. In gesprek met agrariërs, inwoners en gebiedspartijen maakte Open Kaart een lokaal Programma Landelijk Gebied.

Projectdetails

Locatie
Gemeente Voorst, Gelderland

Opdrachtgever
Gemeente Voorst

Periode
Maart 2023 – maart 2025

Type
Gebiedsontwikkeling, visie

Projectleiding
Hanneke Stenfert

m.m.v. Karin Houwink, Jurrian Arnold, Maud Ebbers
In samenwerking met Peter Veldt

Publicaties

Het landelijk gebied van gemeente Voorst nu

Voorst als groenste hart

Gemeente Voorst ligt tussen Veluwe en IJssel. In de eeuwenlange wisselwerking tussen mens en natuur zijn hier diverse landschappen en hechte gemeenschappen ontstaan. Het Programma Landelijk Gebied bouwt voort op dit DNA. In 2040 is het landelijk gebied van Voorst dé plek waar samenwerking tussen mens en natuur vanzelfsprekend vorm krijgt; het groen, groener, groenste hart van de regio.

Alle smaken groen

Hiervoor zijn alle smaken groen nodig, van landbouw tot natuur tot dorps groen en alles hier tussenin. De verschillende smaken groen maken Voorst tot bron van het beste voedsel, gezonde ontspanning, duurzaam ondernemerschap, samen wonen en naar elkaar omzien.

Deze blik op de toekomst is uitgewerkt in 10 uitgangspunten, een ruimtelijk toekomstbeeld en een uitvoeringsagenda.

In gesprek over dilemma's met inwoners, agrariërs en andere lokale experts

Aan de visie en de uitgangspunten ging een zorgvuldig proces van verkennen, verdiepen en afwegen vooraf. Dit deden we bewust met vakmensen uit de gemeentelijke organisatie én inwoners van Voorst. Want alleen door perspectieven en belangen bij elkaar te brengen, konden we de juiste keuzes voor de toekomst maken. Keuzes die voor inwoners – van boer tot burger en van jong tot oud – niet altijd makkelijk, maar wel navolgbaar zijn. Omdat ze zelf hebben ervaren welke dilemma’s er spelen.

Om de dialoog over dilemma’s goed voor te bereiden, brachten we als eerste stap in het maken van het Programma Landelijk Gebied het speelveld – letterlijk – in kaart. We deden dit door beschikbare data op kaart te zetten, maar ook door een diverse groep mensen te interviewen. Zo zetten we de feiten op een rij, maar kregen we ook een eerste indruk van waardering en beleving van de diverse belanghebbenden.

Vervolgens hebben we de diverse opgaven voor het landelijk gebied van Voorst nader onderzocht met hulp van lokale experts. Kennis, kaders en kansen kwamen op tafel. Deze informatie is toegankelijk gemaakt, zodat iedereen geïnformeerd mee kon praten over de toekomst van het Voorster landelijk gebied.

In dit gesprek met inwoners, agrariërs, lokale experts en gebiedspartijen sparden we over richtingen voor de toekomst. De verschillende richtingen hadden elk hun eigen mogelijkheden en consequenties. Zo werden voor- en nadelen van keuzes vooraf helder. Belanghebbenden verplaatsten zich in elkaars perspectief met als resultaat dat bewuste afwegingen gemaakt konden worden, met de blik op de lange termijn en het algemeen belang.

Eigen regie

Met het Programma Landelijk Gebied neemt gemeente Voorst het heft zelf in handen. Ze wacht niet (enkel) af wat er vanuit provincie en rijk op Voorst afkomt, maar zoekt actief naar de ruimte die de gemeente zelf heeft om bij te dragen aan de toekomst van het landelijk gebied. De actieve samenwerking met inwoners en andere belanghebbenden maakt dat het Programma breed gedragen wordt.

Aan de slag met het Programma Landelijk Gebied

Het Programma is unaniem vastgesteld door de gemeenteraad. Gemeente Voorst gaat samen met haar inwoners aan de slag met de uitvoering ervan. Door de betrokkenheid van inwoners, agrariërs, gebiedspartijen en andere belanghebbenden, zijn er tijdens het maken van het Programma al allerlei ideeën en initiatieven voor de uitvoering ontstaan. Verschillende gebiedsprocessen, waarin gemeente Voorst verder samenwerkt met haar inwoners, zijn inmiddels gestart.