Uitbreiding, restauratie en herbestemming van Gemaal Terwolde

  • Klimaat en straat
  • Ruimte voor ontmoeting

Het elektrisch gemaal aan de Bandijk in Terwolde is één van de schakels tussen IJssel en het achterliggende polderlandschap. Het gemaal is toe aan onderhoud en moet uitgebreid worden. Want bij toenemende regenval en langere periodes van droogte is het gemaal niet meer in staat voldoende water af te voeren of in te laten.

De uitbreiding van het elektrisch gemaal is aanleiding om óók het naastgelegen voormalig stoomgemaal een nieuwe bestemming te geven en het erf rondom het gemaal beter in te richten.

Ontwerpopgave

Zowel het elektrisch gemaal als het voormalig stoomgemaal hebben cultuurhistorische waarde. Ze vertellen het verhaal van ons waterbeheer, van vroeger tot nu. Om dit verhaal te kunnen delen, kiest eigenaar Waterschap Vallei en Veluwe ervoor het gemaalerf publiek toegankelijk te maken.

Open Kaart werkt aan het ontwerp voor de uitbreiding van het elektrisch gemaal, de restauratie van het bestaande elektrisch gemaalgebouw en de herbestemming van het voormalig stoomgemaal met ketelhuis.

Projectdetails

Locatie
Bandijk, Terwolde, Gelderland

Opdrachtgever
Waterschap Vallei en Veluwe

Periode
Maart 2022 – heden

Type
Restauratie, herbestemming

Projectteam
Hanneke Stenfert, Pieter Graaff, Sophie Lok

Met medewerking van
CLAFIS, Studio BrandVries, landschapsarchitect Romy Zwiers

Een bijzonder ensemble

Het is bijzonder dat een voormalig stoomgemaal én elektrisch gemaal naast elkaar te vinden zijn. Aan de Terwoldse Bandijk zijn beide gebouwen bewaard gebleven; hier is de geschiedenis van ons waterbeheer te zien. 

Beleefbare waterhistorie

Om deze geschiedenis beleefbaar te maken, wordt het gemaalerf (gedeeltelijk) publiek toegankelijk. De werking van het watersysteem wordt zichtbaar: van IJsselpeil tot polderpeil, van dijk tot gemaaltechniek. 

Open Kaart maakte een schetsontwerp voor het gemaalerf, met inbreng van waterschap, gemeente en buren van het gemaal. Het schetsontwerp laat de potentie van waterbeleving op deze plek zien. Met een trap als peilstok in de dijk; uitkijkpunten met zicht op IJssel en polderkanaal; en een recreatieve waterkant met picknickweide.

Derde tijdslaag

De uitbreiding van het elektrisch gemaal voegt een nieuwe, derde tijdslaag toe aan de plek. Open Kaart maakte daarom een ontwerp dat op eigentijdse wijze verwijst naar de bestaande gemaalgebouwen. Het ontwerp bestaat uit vier metselwerk schijven, met een groen ‘dak’ van klimplanten. 

Het nieuwe gemaalgebouw vormt een rustplek en uitkijkpaviljoen voor voorbijgangers. Vanaf deze plek hebben bezoekers vrij uitzicht over het polderkanaal. Ook is vanaf hier de techniek aan de achterzijde van de gemaalgebouwen te zien en kun je een blik werpen ín de nieuwste uitbreiding van het gemaal.

Bredere gebiedsontwikkeling

De aanpak van het gemaal is onderdeel van een bredere gebiedsontwikkeling. Niet alleen het gemaal wordt aangepakt; ook op diverse plekken in de achterliggende polder worden maatregelen getroffen voor een klimaatbestendige toekomst. Lees hier meer over deze projecten. 

Locatie project

Gerelateerd aan dit project

Projecten, nieuws en artikelen gerelateerd aan het Gemaal Terwolde

Meer weten?

Mail hanneke@deopenkaart.nl 
of bel 06-30281636