Water in Polder Nijbroek

Klimaat en straat

In Polder Nijbroek, tussen IJssel en Veluwe, vormt het watersysteem de basis van het landschap. De structuur van de 14e eeuwse ontginning is goed bewaard gebleven, maar klimaatverandering vraagt nu om het aanpassen van dit systeem. In samenwerking met bewoners, waterschap en gemeente werden daarom plannen gemaakt, van polderslootje tot gemaal. De historische waarden van landschap en gemeenschap vormden het uitgangspunt.

Ontwerpopgave

Klimaatverandering vraagt om aanpassing van het landschap. Er is een nieuw samenspel nodig in het watersysteem, van slootje tot gemaal. Het waterschap en de gemeente gingen daarom samen met Nijbroekers op zoek naar passende plekken voor waterberging, het vasthouden van water en slimmer peilbeheer.

De kwaliteiten van het historische landschap en de waarden van de lokale gemeenschap zijn hierbij het uitgangspunt. Zo dragen de oplossingen niet alleen bij aan klimaatadaptatie, maar is er ook meerwaarde voor landschap, biodiversiteit, verblijfskwaliteit in en rondom de polder en het gemaal. Open Kaart begeleidde dit proces én bracht expertise en ideeën ontwerpend samen.

Projectdetails

Locatie
Polder Nijbroek, Gemeente Voorst, Nederland

Opdrachtgever

Waterschap Vallei en Veluwe en Gemeente Voorst, met subsidies vanuit de Erfgoeddeal (o.a. Rijksdienst Cultureel Erfgoed) en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie

Periode
April 2021 – April 2022

Type
Gebiedsvisie, erfgoed

Projectleiding
Hanneke Stenfert

Partners
Rufus de Vries, fotograaf;
Bureau Buiten; Gelders Genootschap

Publicaties

Samenspel

Klimaatadaptatie is een grote opgave die lokaal vorm moet krijgen. Dit lokale maatwerk vraagt om een goed samenspel tussen overheden, boeren en bewoners.

In polder Nijbroek zijn waterschap Vallei en Veluwe en gemeente Voorst daarom samen met Nijbroekers op zoek gegaan naar oplossingen. Oplossingen die passen bij de eeuwenoude boerenwijsheid die in het landschap en de gemeenschap aanwezig is.

Op zoek naar lokaal maatwerk

De slechte staat van het Baron van der Feltz-gemaal in Terwolde was de aanleiding om aan de slag te gaan met het watersysteem. Maar alleen het aanpakken van het gemaal is niet genoeg. Om op lange termijn klimaatbestendig te zijn, zullen naast gemeente en waterschap ook boeren, bewoners en andere grondeigenaren maatregelen moeten nemen in het achterliggende polderlandschap.

In verschillende bijeenkomsten dachten bewoners, overheden en experts na over logische plekken voor het bufferen van water, de aanleg van natuurvriendelijke oevers en slimmer peilbeheer. Open Kaart organiseerde en begeleidde deze bijeenkomsten.

Erfgoed

Het historische landschap biedt veel aanknopingspunten voor klimaatadaptatie. Zo onderzocht het Gelders Genootschap de historie van de weteringen, die van oorsprong veel meer slingerden dan nu. Het terugbrengen van die slingeringen kan ruimte bieden voor waterberging en natuurvriendelijke oevers. En dat vormt weer een fraai contrast met de strakke akkers en weilanden. Zo werken historische, ecologische en landschappelijke kwaliteiten samen bij het klimaatrobuust maken van de polder. Op de projectwebsite vind je meer van zulke oplossingen.

Open Kaart verbeeldde de oplossingen in handleidingen voor klimaatmantels, poldersloten, bosjes, bruggen en het gemaal.

Plannen en ambities verbeeld door Rufus de Vries, samen met betrokkenen

Verhalen verbinden

Met fotograaf Rufus de Vries verbeeldden we deze plannen én de samenwerking die daarvoor nodig is in een reeks geënsceneerde foto’s. Hierdoor worden de verschillende ingrepen zichtbaar onderdeel van een groter verhaal.

Inmiddels zijn de diverse plannen in uitvoering. Lees bijvoorbeeld meer over de transformatie van het gemaal of de aanleg van klimaatmantels langs de wetering.